Wat doe je als je geconfronteerd wordt met een acuut gevaar voor de volksgezondheid als gevolg van het overlijden van een naaste, waarvan jij erfgenaam bent?
Dit deed zich laatst voor op een camping, waar iemand was overleden en het enige tijd duurde voordat iemand dat doorhad. Wat men vervolgens aantrof in het betreffende vakantiehuisje, was uiterst schrijnend. Het was er dusdanig vervuild en het stoffelijk overschot had er dermate lang gelegen, dat er acuut maatregelen moesten worden genomen vanwege de aanwezigheid van medisch afval (biohazards). De erfgenamen van de overledene, diens moeder en zus, zagen in dat er acuut moest worden gereinigd en namen daarom contact op met de Dienst Reiniging en Ontruimingen (DREO). Zij aarzelden daarbij echter of zij DREO de opdracht tot reiniging konden geven, omdat zij nog niet wisten of zij de nalatenschap wilden aanvaarden. Dit omdat zij op dat moment nog niet in beeld hadden of de overledene schulden had. Zij vreesden dat, indien zij DREO het huisje zouden laten reinigen, dat als een ‘daad van zuivere aanvaarding’ van de nalatenschap zou kunnen worden gezien. DREO vroeg Hoppenbrouwers Advocatuur vervolgens om advies.
Als je een nalatenschap zuiver aanvaardt, heeft dat als consequentie dat je aansprakelijk wordt voor de schulden van de overledene. Als een overledene alleen maar schulden heeft, wil je dat risico als erfgenaam uiteraard niet nemen. Je kunt ongewild zuiver aanvaarden door je als erfgenaam te gedragen. Bijvoorbeeld door waardevolle spullen van de overledene mee te nemen of geld op te nemen van de gezamenlijke rekening. Dit soort handelingen gelden als een daad van zuivere aanvaarding. De reden daarvan is dat door dit soort handelingen schuldeisers van de nalatenschap kunnen worden benadeeld.
Was de vrees van de erfgenamen terecht en kan het laten reinigen van de woning in deze acute situatie, worden opgevat als een daad van zuivere aanvaarding? In principe niet, maar je moet wel opletten. Dat zit zo. Handelingen die vanwege bijvoorbeeld een dreiging voor de volksgezondheid, geen uitstel kunnen lijden, kunnen worden gezien als ‘beheershandelingen’. Dat zijn handelingen om de nalatenschap in stand te laten of veilig te stellen. Met dat soort handelingen worden schuldeisers van de nalatenschap niet benadeeld. Van een daad van zuiveren aanvaarding is daarom geen sprake. Let er hierbij wel op dat de factuur voor de schoonmaakwerkzaamheden, niet uit de nalatenschap wordt betaald. Dat heeft immers wèl gevolgen voor de verhaalsmogelijkheden van de schuldeisers en dan kan het wèl als een daad van zuivere aanvaarding worden gezien. De erfgenamen zullen de factuur daarom zelf moeten betalen en daarna moeten indienen bij de nalatenschap.
